Asset Publisher Asset Publisher

Lasy o szczególnych walorach przyrodniczych

05.07.2023 | Gabriela Ulewicz

Nadleśnictwo Mrągowo dokonało, zgodnie z decyzją dyrektora RDLP, identyfikacji i weryfikacji lasów o szczególnych walorach przyrodniczych wg kryteriów HCVF - FSC - ostatnia aktualizacja 26.08.2021 roku.

Informujemy, że można składać uwagi i propozycje odnośnie lasów o szczególnych walorach przyrodniczych wg kryteriów HCVF w siedzibie Nadleśnictwa Mrągowo. Szczegółowych informacji udziela Gabriela Ulewicz pod nr telefonu 530 995 221 lub e-mail gabriela.ulewicz@olsztyn.lasy.gov.pl

Zestawienie poszczególnych HCVF w Nadleśnictwie Mrągowo:

Lp.	Kategoria HCVF	Powierzchnia całkowita w Nadleśnictwie [ha]	Powierzchnia pokrywająca się z inną formą ochrony przyrody	Identyfikacja formy ochrony	Krótki opis przedmiotu ochrony
1.	HCVF 1.1a - lasy w rezerwatach	286,68	Rezerwaty Przyrody, Natura 2000 , Obszary Chronionego Krajobrazu, Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy	Rezerwaty przyrody	4 rezerwaty: "Dębowo", "Bukowy", "Gązwa", "Piłaki". Powołane zostały w celu ochrony drzewostanów bukowych na krańcu wschodniego zasięgu ("Dębowo" i "Bukowy"), ochrony śródleśnego kompleksu przejściowych i wysokich torfowisk ("Gązwa"), zachowanie i ochrona noclegowisk żurawia w okresie wędrówki wiosennej i jesiennej oraz miejsc gniazdowania i żerowania licznych gat. ptaków oraz stanowisk gat. roślin rzadkich i podlegających ochronie ("Piłaki")
2.	HCVF 1.2 - ostoje zagrożonych i ginących gatunków	1164,78	Rezerwaty Przyrody, Natura 2000, Obszary Chronionego Krajobrazu, Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy, ochrona strefowa ptaków	Ochrona strefowa i stanowiskowa roślin i zwierząt	Ochroną strefową objęto gniazda orlika krzykliwego, bielika, bociana czarnego. W 2022 r. na terenie Nadleśnictwa Mragowo znajdowało się 36 stref ochronnych, przy czym ich ilość ciągle ulega zmianie. Ochroną stanowiskową objęto m in. następujące gatunki roślin: sasanka otwarta, kruszczyk siny, zawilec wielkokwiatowy, pióropusznik strusi.
3.	HCVF 2 - kompleksy leśne odgrywające znaczącą rolę w krajobrazie w skali krajowej, makroregionalnej lub globalnej	6727,27	Natura 2000, Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy, Obszar Chronionego Krajobrazu	Natura 2000	Całość położona na obszarze Puszczy Piskiej - jednego z większych w skali kraju puszczańskich kompleksów leśnych. Kompleks ten jest jednocześnie Międzynarodową Ostoją Ptaków IBA oraz ostoją dużych drapieżników: wilka i rysia. Obszary Natura 2000: Dyrektywa Ptasia - "Puszcza Piska", Dyrektywa Siedliskowa - "Ostoja Piska" i "Gązwa"
4.	HCVF 3.1 - obszary obejmujące występowanie skrajnie rzadkich, ginących i zagrożonych ekosystemów	347,22	Natura 2000	Siedliska przyrodniczo cenne objęte ochroną w ramach unijnej Dyrektywy Siedliskowej	Do tej kategorii włączono ekosystemy leśne m.in: bory bagienne, świerczyny borealne na torfie, sosnowo-brzozowe lasy bagienne, grądy zboczowe, łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe oraz ekosystemy nieleśne: torfowiska wysokie i przejściowe.
5.	HCVF 3.2 - obszary obejmujące występowanie rzadkich, ginących i zagrożonych ekosystemów w skali Europy (w Polsce występujące częściej)	618,88	Natura 2000, Rezerwaty Przyrody, Obszary Chronionego Krajobrazu, Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy	Siedliska przyrodniczo cenne objęte ochroną w ramach unijnej Dyrektywy siedliskowej	Do tej kategorii włączono grądy subkontynentalne oraz łęgi olszowe, źródliskowe lasy olszowe na niżu.
6.	HCVF 4.1 - lasy wodochronne	1487,08	Natura 2000, Obszary Chronionego Krajobrazu, Zespół Przyrodniczo Krajobrazowy	Lasy wodochronne	Chronią zasoby wód powierzchniowych i podziemnych, regulują stosunki wodne w zlewni oraz na obszarach wododziałów. Zlokalizowane są nad brzegami jezior, rzek i innych cieków oraz zbiorników wodnych.
7.	HCVF 6 - lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności	73,05		brak	Obszary leśne uczęszczane rekreacyjnie przez mieszkańców Mrągowa, obszary leśne wokół Sanktuarium Maryjnego w Świętej Lipce, wokół trasy pielgrzymkowej Reszel-Święta Lipka, miejsca śródleśnych mogił i cmentarzy oraz stanowiska archeologiczne.

Zasady gospodarowania w lasach o szczególnych walorach przyrodniczych zidentyfikowanych wg kryteriów HCVF (High Conservation Vaule Forests) adaptowanych do warunków Polski przez Związek Stowarzyszeń "Grupa Robocza FSC - Polska":

Nazwa obiektu	Zasada gospodarowania wg FSC
HCVF 1.1a - lasy w rezerwatach	Dopuszczalne są tylko działania wynikające z planu ochrony przyrody, a w przypadku jego braku wynikające z rocznych lub wieloletnich zadań ochronnych ustalonych przez RDOŚ z uwzględnieniem zasady "pierwszeństwa dla przyrody".
HCVF 1.2 - ostoje zagrożonych i ginących gatunków	W związku z różnorodnością wymagań dla poszczególnych gatunków nie można określić wspólnych zasad gospodarowania w lasach tej grupy. Rozstrzygającym staje się kryterium zachowania gatunku w tzw. "właściwym stanie ochrony". Dla gatunków objętych ochroną strefową obligatoryjne staje się wyznaczanie i i konsekwentna ochrona takich stref.
HCVF 2 - kompleksy lesne odgrywające znaczącą rolę w krajobrazie w skali krajowej, makroregionalnej lub globalnej	Zachowanie charakteru wielkiego kompleksu leśnego z uwzględnieniem kluczowych elementów w krajobrazie leśnym np. starodrzewi, lasów przy rzekach i jeziorach. Należy również uwzględnić zachowanie ekosystemów otwartych np. łąki, bagna itp.
HCVF 3.1 - obszary obejmujące występowanie skrajnie rzadkich, ginących i zagrożonych ekosystemów	Lasy te powinny być wyłączone z użytkowania rębnego z ewentualnym dopuszczeniem ingerencji człowieka w przypadku zagrożenia funkcjonowania ekosystemu (np. wkraczanie świerka lub leszczyny i grabu w świetlistych dąbrowach). W przypadku torfowisk wskazane jest usuwanie zadrzewień i zakrzaczeń oraz poprawa stosunków wodnych. Natomiast na łąkach trzęślicowych wymagane jest późne koszenie z usunięciem biomasy.
HCVF 3.2 - obszary obejmujące występowanie rzadkich, ginących i zagrożonych ekosystemów w skali Europy (w Polsce występujące częściej)	Generalnie w lasach tych należy zachować siedlisko przyrodnicze we właściwym stanie ochrony" poprzez: a) osiągnięcie zgodności docelowego typu drzewostanu ze składem gatunkowym odpowiednim dla naturalnego zbiorowiska leśnego, b) niepomniejszanie udziału procentowego starodrzewi i zachowanie ich ciągłości przestrzennej, c) niepomniejszanie średniego wieku i zasobności, d) zachowanie lub pilne i intensywne odtworzenie elementów ważnych dla różnorodności biologicznej ekosystemu (grube drzewa, martwe drzewa, wykroty, zróżnicowanie struktury przestrzennej itp.)
HCVF 4.1 - lasy wodochronne	Zgodnie z Zasadami Hodowli Lasu z uwzględnieniem modyfikacji zmierzających do wydłużenia okresu odnowienia, przebudowy składu gatunkowego itp. W przypadku klęsk żywiołowych dopuszcza się stosowanie zrębów zupełnych.
HCVF 6 - lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności	Zagospodarowanie powinno uwzględniać wolę i opinię lokalnej społeczności.

Poniżej zestawienie kategorii HCVF wg leśnictw oraz mapy lasów o szczególnych walorach przyrodniczych (HCVF) na terenie Nadleśnictwa Mrągowo.

Obecnie obowiązuje decyzja Nadleśniczego Nadleśnictwa Mrągowo nr 40 z dnia 22.09.2021 r. w sprawie ustanowienia lasów o szczególnych walorach przyrodniczych HCVF oraz ekosystemów referencyjnych.